Spirulina, günümüzde sağlık bilincinin artması ile birlikte önemli bir besin kaynağı olarak öne çıkmaktadır. Spirulina, doğal bir yosun türü olup, içeriğindeki zengin besin değerleriyle herkesin dikkatini çekmeyi başarmıştır. Bu yazımızda, spirulina hakkındaki detaylı bilgileri sizlere sunacağız.


Spirulina Nedir? 


Spirulina, toksik olmayan mavi-yeşil alglerin (siyanobakteriler) bir türüdür. Arthrospira platensis ve Arthrospira maxima Spirulina adlarıyla da karşımıza çıkmaktadır. Sıklıkla vegan bir protein ve demir kaynağı olarak kullanılır ve çeşitli besin maddeleri ve fitokimyasallar açısından zengindir. Spirulina, NADPH oksidazı inhibe ederek güçlü antioksidatif ve antienflamatuar etkiler sağlar. 


Aztek uygarlığı döneminden bu yana Meksikalılar ve Çad gölü etrafında yaşayan yerliler tarafından bin yılı aşkın süredir yiyecek olarak tüketildiği, yüzlerce yıldır halk hekimliğinde birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığı belgelenmiştir. Eski çağlardan bu yana besin olarak kullanılan S. platensis (Spirulina) ilk kez 1963 yılında Fransız Petrol Araştırma Enstitüsü tarafından bilimsel çalışmalara konu olmuş ve ticari anlamda üretimi gerçekleştirilmiştir.


Günümüzde Spirulina kapalı fotobiyoreaktörler veya açık göletlerde yetiştirilmektedir. Filtrasyon, santrifüjleme veya yüzdürme yoluyla hasadı gerçekleştirilen biyokütle; kurutularak, parçacık boyutu 200-800 nm’ye ulaşıncaya kadar öğütüldükten sonra toz ya da preslenmiş tablet formunda ambalajlanmaktadır.


Spirulina'nın faydaları nelerdir? 


  • Spirulina yaklaşık %70 protein içermekle birlikte bileşiminde özellikle A, B2 ve B3 gibi vitaminler ile demir, magnezyum, kalsiyum ve potasyum gibi mineralleri yoğun olarak bulundurmaktadır. Spirulina’nın içeriğinde kuru ağırlığın yaklaşık %20’sini oluşturan fikosiyanin gibi aktif fitokimyasallar da yüksek oranda bulunmaktadır.


  • Zengin protein, aminoasit, karotenoit, vitamin ve mineral içeriği yanında veriminin yüksek oluşuyla da dikkat çekmiş ve NASA (National Aeronautics and Space Administration) ile ESA (European Space Agency) tarafından uzay yolculuklarında esas yiyecek olarak kullanılmıştır. 


  • Yapılan çalışmalar; trigliseritler, HDL, LDL, VLDL ve toplam kolesterol gibi lipit profillerinin temel bileşenlerinde genel bir iyileşme olduğunu göstermektedir. Karaciğer enzimleri ve genel karaciğer sağlığı üzerinde bazı anlamlı etkileri görülmüştür fakat bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Spirulina’nın biyokütlesinde bulunan fikobiliprotein, fikosiyanin ve allofikosiyanin gibi bileşenlerin antioksidan aktivitesi gösterdiği bildirilmiştir.


  • Potansiyel olarak güçlü immünomodülatör özellikleri nedeniyle spirulina, alerjik reaksiyonların önlenmesinde ve astımın tedavisinde faydalı olabilir. Ancak bu endikasyonlara yönelik çok az sayıda araştırma bulunmaktadır. Bir diğer olası fayda ise hem direnç hem de dayanıklılık egzersizleriyle atletik performansın artmasıdır, ancak kanıtlar henüz başlangıç aşamasındadır. 


  • Harvard Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışmada, Spirulina’nın sulu ekstraktının, HIV1 virüsünün insan T-hücre dizilerinde çoğalmasını engellediğini keşfetmişlerdir. Araştırma bulgularına göre viral üremenin yaklaşık %50 oranında azaldığı görülmüştür.


Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!

 

iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!

 

Google Play'den ücretsiz indir!


Spirulina'nın Yan Etkileri ve Dezavantajları Nelerdir? 


Çoğu spirulina ürünü güvenli olsa da, diğer bakterilerden kaynaklanan toksik mikrosistinlerle kontaminasyon raporları da mevcuttur. Herhangi bir spirulina ürününün tüketilmeden önce güvenlik açısından kapsamlı bir şekilde test edildiğinden emin olmanız tavsiye edilir. Genel olarak spirulina güvenlidir ve klinik çalışmalarda yan etkiler yaygın değildir. 


Spirulina Dozajlaması


Spirulanın etkilerini inceleyen çalışmalarda kullanılan spirulina dozu büyük ölçüde değişmektedir. Genel olarak günde 1-8 gr spirulinanın yararlı etkiye sahip olduğu gösterilmiştir. 


Özet olarak;


Doğal kaynaklı bir preparat olan Spirulina; antitümör, antienflamatuvar, antigenotoksik, antioksidan, hipoglisemik ve hipolipidemik çeşitli fonksiyonlara sahiptir. Çok eski tarihlerden beri bazı uygarlıklar tarafından sağlık alanında kullanıldığı belirtilmiştir. Yüksek miktarda protein, A, B2, ve B3 gibi vitaminler ile demir, magnezyum, kalsiyum ve potasyum mineralleri içerir. Özellikle lipit profilindeki olumlu etkileri potansiyel faydalarını öne sermektedir. Spor performansı konusunda ise çalışmalar yetersizdir.



Diyetisyen Berk Kerem AKSEL




Kaynaklar: