Resveratrol, mantar saldırısı, kuraklık, ultraviyole ışınımı veya iltihaplanma nedeniyle stres altında olan bitkilerde üretilen koruyucu bir antibiyotik olan bir fitoaleksindir. Bu molekül bitkilerin geri savaşmasına ve sağlığını korumasına yardımcı olur. Resveratrol özellikle kırmızı üzüm ve kırmızı üzüm ile yapılan şarap veya meyve suyu gibi ürünlerde bulunan güçlü antioksidan özelliğe sahip olan bir bitkidir. Aynı zamanda resveratrol; anti-inflamatuar, anti-kanser ve anti- proliperatif etki göstermektedir.

Resveratrol şu besinlerde oldukça fazla miktarda bulunur;

• Üzüm
• Erik
• Dut
• Yer fıstığı
• Limon
• Kırmızı üzüm
• Yaban mersini
• Ahududu
• Kızılcık

Resveratrol miktarı; iklim, kaynağın cinsi, şarap yapım teknikleri ve mantar enfeksiyonu gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Özellikle kırmızı şarap üretildiği üzümün kabuğunda bulunan resveratrol nedeniyle diyette oldukça önemli bir besin kaynağıdır.

Bazı besinlerin içeriğinde bulunan resveratrol miktarları şu şekildedir:

Resveratrol Ne İşe Yarar?

Doğal besinler aracılığıyla veya takviye kullanımı ile vücuda alınan resveratrol;

• Vücuttaki kan şekerini düşürür.
• Beyin ve kalp sağlığını olumlu etkiler.
• Kan basıncını düşürür.
• Eklem ve kas ağrılarını hafifletir.
• Yaşlanmaya karşı oldukça etkilidir.
• Kanın pıhtılaşmasını azaltır.
• Anti-kanser özellik gösterir.
• Akne yol açan mikroorganizmaları yok ederek oluşabilecek iltihabı önler.
• Plak oluşumunu önleyerek Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
• İnsüline duyarlılığı artırır, böylece diyabet hastalığını önler.
• Obezite ve yaşlanmanın zararlı etkilerine karşı korur.
• Kanser hücrelerinin olgunlaşmasını ve çoğalmasını önler ve kanser hücrelerinde apoptozu veya programlanmış hücre ölümünü tetikler.

Peki bu kadar önemli etkilere sahip olan resveratrolü sizce nasıl kullanmalıyız?

Resveratrol Takviyesi ve Kullanımı:

Doğal yollarla resveratrol alınabilse bile, bu yoldan alınan doz miktarı sınırlıdır. Örneğin; bir kadeh kırmızı şarap içmek veya 1 avuç kırmızı üzüm yemek size miligram cinsinden resveratrol sağlar. 

En güvenli yol, her zaman doğal besinlerden yana olmalıdır. Nar, yer fıstığı, dut, üzüm gibi gıdaları tercih ederseniz resveratrol açısından iyi bir tercih yapmış olursunuz. Takviye olarak alınan resveratrol ise konsantre dozlar içerir ve bu dozların uzun süre kullanımının yan etkileri net bir şekilde açıklanmamıştır.

Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!

iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!

Google Play'den ücretsiz indir!

Yapılan çalışmaların hiçbirinde ‘’ Günde şu kadar resveratrol almalısınız. ‘’ gibi bir açıklama yoktur. Ancak genel olarak, sağlıklı bireylerde günde 150-500 mg arasında resveratrol alımının tolere edildiği söylenmektedir. Fakat bu miktar net olarak güvenilir değildir.

Resveratrol en iyi olarak yemekler ile birlikte alınmalıdır. Çünkü yağda çözünen bir bileşik olduğundan besinler ile emilimi daha iyi olabilir. Burada önemli olan doz sınırını aşmamaktır.

Yan Etkileri:

Sindirim sistemi sorunları: Gün içerisinde ortalama 1-2,5 gram gibi yüksek dozlarda alınan resveratrol özellikle bulantı, kusma, karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve ishal gibi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. 2016 yılında yapılan bir çalışmada, 6 ay boyunca günde 1,5 gram resveratrol alan bireylerde yüksek ateş ve tüm kan hücrelerinde düşüş meydana gelmiştir. 

Kanama riskinde artış: Resveratrol, kanın pıhtılaşmasında rol alan trombositlerin yapışmasını azaltan bir etki göstermektedir. Bu sebeple özellikle kan sulandırıcı kullanan bireylerde resveratrol kullanmak istenmeyen kanamalara yol açabilir. Ayrıca aspirin, warfarin veya heparin gibi ilaçlar ile birlikte kullanılması kanama riskini artırır.

Hormonal etkiler: Resveratrol, östrojen benzeri davranışlar gösterebilir. Bu sebeple resveratrolün fitoöstrojenik özelliği istenmeyen etkilere yol açabilir. Özellikle hormona hassas olan kişilerde ( meme kanseri, over kisti, rahim kanseri vb.) resveratrol kullanımı sakıncalı olabilir. 

Karaciğer enzimlerinde değişim: Çok yüksek dozlarda alınan resveratrol, karaciğer fonksiyon testlerinde ( ALT, AST ) bozulmalara yol açar. Özellikle karaciğer hastalığına sahip bireyler yüksek dozlardaki resveratrol kullanımından kaçınmalıdır.

Yaşlanma Karşıtı Resveratrol:

Yaşlanma, doğuştan itibaren hücresel olarak iyileşme yeteneğini azaltan ekzojen ve endojen hücresel stres faktörlerinden kaynaklanmaktadır. Yaşlanmayla birlikte yaralanma riski ve ciltte yara oluşumu riski artar. Resveratrol; antioksidan, anjiyojenik ve antienflamatuvar etkileri sebebiyle yara iyileşmelerini sağlar ve cilt enfeksiyonlarını onarır. 

Resveratrol Hakkında Sık Sorulan Sorular:

• 1- Resveratrolü kimler kullanamaz?

Özellikle hamile kadınlar, emziren anneler, kronik hastalığı olanlar veya düzenli ilaç kullanan bireyler resveratrolü ya hiç kullanmamalı ya da doktoruna danışarak hareket etmelidir.

• 2- Resveratrol kansere iyi gelir mi?

Resveratrolün kanseri tedavi ettiğine dair net bir bulgu yoktur. Laboratuvar ortamında kanser hücrelerini öldürdüğü ve tümörlü hücrelerin büyümesini engellediği görülse de, insanlar üzerinde yapılan çalışmalarda kanser hücrelerini küçültücü herhangi bir etki görülmemiştir.

• 3- Resveratrol sivilce yapar mı?

Resveratrolün direkt olarak sivilce yapıcı herhangi bir etkisi yoktur. Tam tersine resveratrol antibakteriyel ve antioksidan etkiye sahip olduğundan dolayı akneye eğilimli olan ciltler için yararlı bile olabilir. Yapılan birçok araştırma, resveratrolün yapısında bulunan P. acnes bakterilerinin akne oluşumuna yol açan hücreleri inhibe ettiğini ve ciltteki iltihabı azalttığını göstermiştir.

• 4- Resveratrol adet sökücü müdür?

Toplumda bazı bitkisel ürünler için ‘’ adet söktürücü ‘’ yani regl kanamasını başlatan veya düzenleyen madde anlamına gelir. Fakat resveratrol için böyle bir bulgu yoktur. Buna ek olarak, Polikistik Over Sendromu (PCOS) gibi adet düzensizliklerine yol açan bazı durumlarda resveratrolün de etkisinin olabileceği bazı çalışmalar mevcuttur. Sonuç olarak resveratrol bir adet söktürücü değildir. Eğer adet gecikmesi gibi bir durum yaşıyorsanız kadın doğum uzmanına danışmanız en doğru yoldur.

Diyetisyen Nida TUNCA

KAYNAKÇALAR:

1- Oğuzhan Keskin, Alpaslan Güldamla, Yeliz Mercan, RESVERATROLÜN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ VE YAŞLI SAĞLIĞI ÜZERİNE KORUYUCU ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ, Anadolu Tıbbi Dergisi, 2023.

2- Wikipedia, Resveratrol.

3- https://www.news-medical.net/health/What-is-Resveratrol.aspx