Çoğunlukla sırt bölgesinde karşılaştığımız ve ağrısıyla günlük hayatı oldukça olumsuz etkileyen kulunçlar hakkında aklınıza takılan ‘Kulunç nedir?’’, ‘’Kulunçlar neden oluşur?’’, ‘’Kulunç belirtileri nelerdir?’’, ‘’Kulunç tedavisi nasıl olur?’’ gibi sorulara cevap niteliğinde olan bu yazımızı sizler için derledik. Keyifli okumalar!

Kulunç Nedir?

Kulunçlar günümüzde kas ağrısı olarak bilinmektedir. Tıp literatüründe bilinen adı miyofasyal ağrı sendromu veya fibrozittir. Psikolojik gerginlik ve stres sonucu kasların gerginleşmesi ardından gevşeyememesi sonucu kas içinde küçük ve sert nodüller olarak meydana gelirler. Kadınlarda daha sık görüldüğü bilinmektedir. Sürekli ağrı ve ağrılı noktalara dokunulduğunda hassasiyet görülür. Yapılan tetkiklerde patolojik bir sonuca rastlanmasa da manuel muayenelerde bölgenin gerginliği hissedilir ve kişiler bu bölgelerde sürekli ağrı hissederler. Çoğunlukla boyun, sırt ve bel bölgesinde karşılaşılan kulunç problemi riskli bir durum olmasa da yaşam kalitesini büyük ölçüde olumsuz etkilemektedir. 

Kulunçlar Neden Oluşur?

Genel olarak kasların gevşeyememesine neden olan faktörlerin çoğu kulunç oluşumuna neden olabilir diyebiliriz. Kas fizyolojisinde rol alan bazı vitaminlerin eksiklikleri, derin uyku fazında uyunmayan uykular sonucu vücudun yeterince dinlenememesi, duruş bozuklukları, travmalar, antrenman esnasında kaslara fazla ve yanlış yüklenmek, metabolik hastalıklar ve organ problemleri dolaşımı olumsuz etkileyerek kas beslenmesinin bozulmasına ve bu şekilde kulunç oluşumuna neden olabilir. Aşağıdaki tabloda kulunç oluşumuna neden olan faktörleri detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz(1).

Kulunç Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdaki şikayetlerden en az 3 tanesi ya da daha fazlası sizde mevcut ise yaşadığınız problemin kulunç olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak kesin tanı için doktor görüşü almakta her zaman fayda olduğunu da belirtmek gerekir. 

• Yanma, batma ve spazm şeklinde günlerce geçmeyen sırt ve boyun ağrıları
• Stres, kötü uyku, soğuk-nemli havalar ve ağır yük kaldırma gibi etkenlerle şiddetlenen ağrılar 
• Hareketler ile birlikte kas içinden gelen kıtırdama sesleri
• Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık 
• Gece uykusundan dinlenik uyanamamak
• Gün içi yorgunluk
• Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi 
• Odaklanamama sorunu
• Kaslı ve eklemli organlarda titreme, uyuşukluk vb. 
• Karın ağrısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-bağırsak sistemiyle ilgili artan şikayetler
• Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri. 
• Sık idrara gitme isteği 

Kulunç Tedavisi Spor ve Gevşeme Teknikleri:

Kulunç tedavisinde bisiklet sürme, yüzme ve yürüyüş gibi spor etkinlikleri, kuvvet antrenmanları ve gevşemeye yardımcı olabilecek masaj, meditasyon ve yoga gibi etkinlikler önerilir.

Gevşeme tekniklerinin içinde foam roller uygulamaları son yıllarda popülerliğini arttırmıştır. Evde kişinin kendisine rahatlıkla uygulayabileceği bir yöntem olması nedeniyle bu tekniği biraz daha detaylandırmak istiyoruz. 

Rollerin temas ettiği bölgede bir esneme oluşmaktadır. Bu esneme golgi tendon organları olarak bilinen yakınlardaki germe reseptörlerini uyararak bölgesel bir pasif germe sağlamaktadır. Bu sayede kasın esnekliği ve uzayabilirliği artar. Derin masaj etkisi yaratır ve aynı zamanda bölgeye oksijenli kan getirirken, bölgedeki metabolitleri ve toksinleri temizleyen kan akışını da artırabilir. Kesin hareket mekanizması tam olarak bilinmemesine rağmen geleneksel teori foam roller uygulaması sırasında oluşturulan sürtünmenin kas yapışıklıklarını ayırdığını belirtmektedir. Foam roller uygulaması yaparken

vücut ağırlığının%25’inekadarkuvvet uygulamasının önerildiği ve bu kuvvetin sabit tutulması gerektiği belirtilmektedir. Daha fazla kuvvet uygulanması kasta ek yaralanmalara ve ağrının artmasına neden olabilir. Kulunç için uygulanan foam roller tekniği için tavsiye edilen ritim aralığı ise40-60 bpm’dir(3-7). 

Isı Uygulamaları:

Hafif kulunç ağrılarındasıcak havlu ya da sıcak su torbaları alana uygulanarak ağrılar hafifletilebilir. 

Beslenme:

Kas beslenmesini arttıracak olan D, C, B12 vitaminleri yönünden zengin beslenmek ve magnezyum takviyesi kullanmak kulunç oluşumunu önleyebilir veya kulunç sonucu oluşan semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. 

Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!

iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!

Google Play'den ücretsiz indir!

Psikoterapi:

Kişinin anksiyete, stresle baş edememe gibi kas spazmını artıran faktörleri var ise bunlara yönelik farkındalık tedavisi, gevşeme yöntemleri, stresi azaltma teknikleri de önerilmektedir.

Özetle;

• Kulunç problemi kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen kronik bir problemdir.

• Kulunç oluşumuna neden olabilecek etkenler oldukça çeşitlidir. 

• Kulunçtedavisinde öncelikli hedef kasın gevşetilmesi ve bölgenin dolaşımını iyileştirerek beslenmesini arttırmaktır. Sağlıklı beslenme ve bilişsel rahatlama teknikleri de kulunç tedavisinde yardımcı yöntem olarak kullanılabilir. 

Sık Sorulan Sorular(SSS)

-Kulunç olduğumu nasıl anlarım?

Kulunçlu bölgede ( boyun, bel, omuz başları ve iki kürek kemiği arası) kaslar oldukça sert ve gergindir, biraz bastırmak veya sıkmak bile kişiye acı verir. Bazen hareketle de ağrı kendini hissettirir. 

-Kulunç ağrısı nasıl geçer?

Bölgeye ısı uygulamaları yapmak, masaj yapmak, foam roller ile gevşetme teknikleri uygulamak, uyku ve beslenme dengesini sağlamak ile düzenli egzersiz yapmak kulunç ile baş etmede etkili yöntemlerdir. 

-Kulunç olduğunda ne yapmamalıyım?

Sert masaj uygulamalar yapmak kulunca iyi gelmez, aksine mikrotravma yaratarak bölgeye kronik hasar verebilir. Çok ağır antrenmanlar yapmak bölgenin daha fazla gerginleşmesine neden olabilir. Bu gibi durumlara dikkat edilmelidir. 

Sağlıkla kalın.

Fizyoterapist & Diyetisyen Fatmanur GÜLER ELTİŞ

Kaynaklar

1.PAIN, P. O. M. MİYOFASİYAL AĞRI SENDROMU PATOFİZYOLOJİSİNDE SON GÖRÜŞLER.

2. Wallace, DJ-Hallegua, D. (2004). Fibromyalgia: the gastrointestinal link. Current Pain and Headache Reports (8): 364. 

3. Else J. The effectiveness of foam rolling treatment versus chiropractic manipu- lative therapy in the management of iliotibial band friction syndrome in runners and cyclists. University of johannesburg, faculty of health scien- ces masters, 2016. 

4. Pearcey GE, Bradbury-Squires DJ, Kawamoto JE, Drinkwater EJ, Behm DG, Button DC. Foam rolling for delayed-onset muscle soreness and recovery of dynamic performance measures. Journal of athletic training, 2015; Jan;50(1):5–13. 

5. Kerautret Y, Di Rienzo F, Eyssautier C, Guillot A. Selective effects of manual massage and foam rolling on perceived recovery and performance: cur- rent knowledge and future directions toward robotic massages. Front Physiol., 2020, 11. 

6. Budak, H., & Koç, M. E. Sporda Yorgunluk Sonrası Toparlanma ve Foam Roller Yöntemi.

7. Kafkas ME. Using myofascial release via foam roller exercises as a regeneration tool. İÜBESBD., 2018, 5(2):25–38.