Birçok kişiye göre büyük ve kaslı olmanıza rağmen kendinizi çok küçük ve hacimsiz hissediyorsanız bigoreksiya olabilirsiniz. Kaslı ve fit bir görüntü bedenimiz için oldukça sağlıklı olsa da bazı kişiler için bu durum sağlıksız bir hale bürünerek bigoreksiya diğer adıyla kas dismorfisi dediğimiz bu duruma sebep olabilir. Bu yazımızda bigoreksiyanın ne olduğuna, bigoreksiyanın belirtilerine, bigoreksiyanın semptomlarına ve bigoreksiyanın mental sağlık üzerine etkisine değineceğiz. 

Bigoreksiya Nedir?

Kas dismorfisi olarak da bilinen bigoreksiya, oldukça kaslı olmasına rağmen kişinin kas yapısının küçük olduğuna dair patolojik bir inançla karakterize edilen bir sendromdur. Daha büyük ve kaslı vücutlara yönelik güçlü bir istek duyan erkeklerde görülür. 

Bigoreksiyanın Belirtileri Nelerdir?

1- Kaslı Görünmeye Takıntılı Olma ve Karşılaştırma: Bigoreksisi olan kişiler, kaslı bir görüntüye ve vücut boyutlarıyla aşırı derecede meşguldürler. Kaslı bir fiziğe sahip olmalarına rağmen vücutlarını sürekli başkalarıyla karşılaştırabilirler ve kendilerini yetersiz hissedebilirler. 

2- Gerçek Dışı Vücut İmajı: Bigoreksi olan kişilerin kendi vücut büyüklükleri ve şekillerine ilişkin çarpık bir algıları vardır. Çok kaslı olsalar bile kendilerini küçük veya az gelişmiş olarak algılayabilirler. Algılanan ve ideal bedenler arasındaki bu tutarsızlık, erkeklerde kas dismorfisi ve diğer yeme ve vücut dismorfik bozukluklarının gelişmesine katkıda bulunabilir. 

3- Aşırı Egzersiz: Bigoreksisi olan bireyler, kas kütlesini artırmak ve istedikleri vücut büyüklüğüne ulaşmak amacıyla sıklıkla aşırı egzersiz, özellikle de ağırlık kaldırma ile meşgul olurlar. Spor salonunda uzun saatler geçirebilirler ve egzersizlerini hayatlarının diğer yönlerine göre önceliklendirebilirler. 

4- Steroid Kullanımı: Bigoreksisi olan bazı bireyler, kas gelişimini arttırmak ve arzu ettikleri fiziğe ulaşmak için anabolik-androjenik steroidleri (AAS) kötüye kullanabilirler.

5- Vücut Memnuniyetsizliği: Bigoreksi olan kişiler vücutlarından, özellikle de kaslarından önemli ölçüde memnuniyetsizlik yaşarlar. Görünüşleri hakkında sürekli olarak başkalarından onay ve güvence isteyebilirler. Bigoreksisi olan kişiler, sıcak havalarda bile vücutlarının kıyafetsiz görülebileceği durumlardan kaçınmak ve çok katlı kıyafet giymek gibi algılanan küçük kas yapılarını gizlemeye yönelik davranışlarda bulunabilirler.

Bir çalışma, erkeklerin ideal vücutlarının, algılanan gerçek vücutlarından yaklaşık 12 kg daha kaslı olduğunu buldu.

6- Duygusal Sıkıntı: Bigoreksi, anksiyete, depresyon ve düşük özsaygı dahil olmak üzere önemli duygusal sıkıntılara neden olabilir. Bireyler, toplumsal kaslılık standartlarını karşılama konusunda yoğun bir baskı hissedebilir ve kendilerini yetersiz hissettiklerinde utanç veya yetersizlik duyguları yaşayabilirler. 

Eğer bu belirtilerin birçoğu sizde mevcut ise bir uzmana başvurabilirsiniz. Unutmayalım bigoreksiya bir hastalık ve bu hastalığın sonu sandığımızdan çok daha kötü sonuçlanabilir. 

Bigreksiyanın Ruh Sağlığına Etkileri Nelerdir?

1- Düşük Benlik Algısı: Bigoreksi olan bireyler sıklıkla yüksek düzeyde vücut memnuniyetsizliği yaşarlar ve bu da anksiyete, depresyon ve düşük özgüven gibi olumsuz psikolojik sonuçlara yol açabilir. Sürekli olarak kaslılıkla meşgul olmak ve bigoreksi ile ilişkili çarpık vücut imajı bu zihinsel sağlık sorunlarına katkıda bulunabilir. Araştırmalar, vücut memnuniyetsizliğinin zayıf zihinsel sağlıkla ilişkili olduğunu ve genel yaşam kalitesinin azaldığını göstermiştir.

2- Ruh Hali Değişimleri: Ayrıca idealize edilmiş kaslı bir vücut arayışı, aşırı egzersize ve anabolik-androjenik steroidlerin kötüye kullanılmasına yol açabilir. Bu davranışların ruh sağlığı üzerinde zararlı etkileri olabilir. Özellikle steroid kullanımı ruh hali değişimleri, saldırganlık ve diğer psikiyatrik semptomlarla ilişkilendirilmiştir. 

3- Sosyal İzolasyon: Bigoreksinin sosyal ve mesleki etkileri de olabileceğini unutmamak önemlidir. Bigoreksi olan bireyler, bedenleriyle meşgul olmaları ve başkaları tarafından yargılanma korkusu nedeniyle sosyal geri çekilme ve izolasyon yaşayabilirler. Bu, yalnızlık duygularına ve zayıf zihinsel refaha daha da katkıda bulunabilir. 

Sonuç olarak bigoreksiyanın ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Sürekli olarak kaslılıkla meşgul olmak, çarpık vücut imajı ve idealize edilmiş bir beden arayışı, beden tatminsizliğine, kaygıya, depresyona ve düşük özgüvene yol açabilir. Ek olarak, bigoreksi ile ilişkili aşırı egzersiz ve steroidlerin yanlış kullanımı zihinsel sağlık sorunlarını daha da kötüleştirebilir. Zihinsel sağlığın desteklenmesi ve vücut memnuniyetsizliğinin ele alınması, bigoreksi olan bireyleri desteklemenin ve genel zihinsel sağlıklarını iyileştirmenin önemli yönleridir.

Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!

iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!

Google Play'den ücretsiz indir!

Sıkça Sorulan Sorular 

1- Bigoreksiya Diğer Yeme Bozukluklarına Sebep Olabilir Mi?

Bigoreksi, vücut dismorfik bozukluğu ile yakından ilişkilidir ve anoreksiya nervoza veya bulimia gibi diğer yeme bozukluklarıyla birlikte ortaya çıkabilir. Tedavi sağlarken birlikte ortaya çıkan tüm bozuklukların ele alınması önemlidir.

2- Bigoreksinin Sağlık Açısından Olası Sonuçları Nelerdir?

Bigoreksiya, aşırı antrenman yapmaktan kaynaklanan yaralanmalar, hormon dengesizlikleri ve performans artırıcı maddelerin yanlış kullanımı gibi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca depresyon, anksiyete ve sosyal izolasyon gibi önemli psikolojik sonuçlara da yol açabilir.

3- Bigoreksiya Önlenebilir Mi?

Bigoreksinin önlenmesi, genç yaşlardan itibaren sağlıklı bir vücut imajının ve benlik saygısının desteklenmesini içerir. Aşırı egzersizin tehlikeleri ve performans artırıcı maddelerin kötüye kullanımı konusunda eğitim de önemlidir.

4- Bigoreksiya Nasıl Tedavi Edilir?

Bigoreksi tedavisi genellikle psikoterapi, bilişsel-davranışçı terapi ve ruh sağlığı uzmanlarının desteğinin bir kombinasyonunu içerir. Altta yatan duygudurum veya anksiyete bozuklukları varsa ilaçlar da reçete edilebilir. Ailenizin ve arkadaşlarınızın desteği çok önemli olabilir.

5- Bigoreksiya Sadece Erkeklerde Mi Görülür?

Bigoreksi veya kas dismorfisi yalnızca erkeklere özgü değildir; her cinsiyetten bireyi etkileyebilir. Bu vücut dismorfik bozukluğu, algılanan kas boyutu yetersizlikleri ile ilgili bir takıntıyı içerir; bu da vücut geliştirme, ağırlık kaldırma ve kas kütlesini artırmak için diyet yapmaya aşırı odaklanmaya yol açar. Daha çok erkeklerle ilişkilendirilse de kadınları ve diğer cinsiyet kimliklerine sahip kişileri de etkileyebilir. Cinsiyetten bağımsız olarak bu endişelerle uğraşan bireyler için profesyonel yardım almak ve sağlıklı vücut imajını geliştirmek çok önemlidir. Beden imajı sorunları hakkında farkındalığın artırılması, toplumda bunlarla mücadelede çok önemlidir.

Diyetisyen Serdar İPEK

REFERANSLAR

https://bjsm.bmj.com/content/36/5/375

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00223980209604820 

https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1059840517732125