Son zamanların yıldızı parlayan mutfak aleti dendiğinde akla gelen ilk isim “Airfryer”. Adından da anlaşılacağı gibi airfryer aslında havalı fritöz olarak düşünülebilir. Neredeyse her mutfakta bulunan çoğumuzun halk dilinde üfürgeçli pişirgeç dediği air fry’ın artıları, eksileri ve çalışma prensibini gelin birlikte inceleyelim.
Air Fry Çalışma Prensibi
Bir ürünün nasıl çalıştığını bilmeden yorum yapmak doğru olmayacağından gelin air fry'ın çalışma prensibi ile başlayalım. Airfryer temeli konveksiyonel çalışma prensibine dayanmaktadır. İçerisine konan besinlerin etrafında hava akımını dolaştırarak besinlerin dışının kızarmasını ve içinin sulu kalmasına olanak sağlar. Bu özelliği sayesinde daha az yağ ile daha lezzetli yemekler sunar.
Dışı kızarmış içi sulu sulu tabirinden sonra aklınıza gelen besinler az çok tahmin edebilsek de gelin airfryer kullanarak hangi besinleri hazırlayabiliriz inceleyelim.
Airfry’da Yapabileceğimiz Pratik Besinler ;
- Tavuk eti,
- Köfte,
- Patates kızartması,
- Soğan halkası,
- Balık,
- Patlıcan, kabak gibi kızartma sebzeleri,
- Kestane
Bu besinlerin yanı sıra air fry’ın popülaritesinin artışı ile birlikte cupcake tarifinden tutun pilav tarifine kadar bir çok farklı tarife ulaşabilirsiniz.
Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!
iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!
Google Play'den ücretsiz indir!
Air Fryer’ın Artıları Nelerdir ?
- Derin yağda kızartılmış gıdalar genellikle diğer pişirme yöntemlerine göre daha fazla yağ içerirler. (1) Airfryer kullanımı ile birlikte kullanılan yağ %75 oranında azalır. Bu sebeple sağlık açısından çok daha faydalıdır. Bazı araştırmacılar derin yağda kızartılmış patates ile airfryer kullanılarak kızartılan patatesleri karşılaştığında benzer sonuçlara ulaşmışlardır.
- Daha önce yapılan çalışmalar incelendiğinde fazla miktarda kızarmış yiyecek tüketimi obezite riski ile ilişkilidir. (2). Bu çalışmayı göz önüne aldığımız taktirde airfryer kullanılarak yapılan besinlerde yağ içeriği az olacağından içerdiği kalori miktarı az olacak ve kilo vermeyi destekleyecektir.
- Besinleri geleneksel kızartma yöntemleri ile kızarttığımızda karbonhidratlardan zengin besinlerde akrilamid denilen bir bileşik oluşmaktadır. (3)Uluslararası Kanser Araştırma Ajansına göre akrilamidin tanımı “muhtemel insan kanserojeni” şeklindedir. (4) Besinleri airfryer kullanarak kızartmak oluşan akrilamid içeriğini düşürmeye katkı sağlayabilir. Eskiden yapılan bir çalışmaya göre airfryer kullanarak kızartılan besinlerin geleneksel kızartma yöntemine göre akrilamid oluşumunu %90 azalttığı gözlenmiştir. (5)
- Bunların yanı sıra çalışan bireyler için pratikliğini söylemeden geçmek olmaz. Vaktiniz kısıtlı ve sporcu beslenmesini tavuk pilav ikilisinden ibaret sanıyorsanız Air Fry’ın tabuları yıkacağından emin olabilirsiniz.
Air Fry Eksileri
- Geleneksel kızartma işlemi ile kıyaslandığında sağlıklı olsa da sonuç olarak akrilamid oluşumunu az da olsa vardır. Bu sebeple buharda pişirme ya da haşlama yöntemleri çok daha sağlıklıdır.
- Tüketeceğiniz besinlere göre farklılık gösterebilir. Örneğin hazır patates kızartması kullanmak ile kendiniz kızartmanız arasında oldukça büyük fark vardır. Bunu dile getirmemizdeki temel sebep air fry’ın sağlıklı olabilmesi sizin seçeceğiniz besinlerden kaynaklanmasıdır.
- Çok fazla kızarmış ürün tüketiyorsanız air fry sizin için kurtarıcı olabilir fakat unutulmaması gereken temel nokta air fry’ın sihirli bir değnek olmadığıdır. Üst madde de belirttiğimiz gibi air fry’ın sağlıklı olması sizin besin tercihiniz ile alakalıdır.
- Farklı bir çalışmayı ele alırsak balıkların air fry’da kızartılması kolesterol oksidasyon (COP) adı verilen maddenin miktarını arttırmıştır. COP balık ya da etler ısıtılırken kolesterolün parçalanması ile oluşur ve koroner kalp hastalığı, damar sertliği ile ilişkilidir (6) diyor ve yazımızı burada sonlandırıyorum. Diğer yazılarımızda görüşmek üzere.
Diyetisyen Atahan Demirdeşen
1- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171466/nutrients, https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171078/nutrients
2- Qin P, Liu D, Wu X, Zeng Y, Sun X, Zhang Y, Li Y, Wu Y, Han M, Qie R, Huang S, Zhao Y, Feng Y, Yang X, Liu Y, Li H, Zhang M, Hu D, Hu F. Fried-food consumption and risk of overweight/obesity, type 2 diabetes mellitus, and hypertension in adults: a meta-analysis of observational studies. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022;62(24):6809-6820. doi: 10.1080/10408398.2021.1906626. Epub 2021 Apr 7. PMID: 33825582.
3- Semla M, Goc Z, Martiniaková M, Omelka R, Formicki G. Acrylamide: a common food toxin related to physiological functions and health. Physiol Res. 2017 May 4;66(2):205-217. doi: 10.33549/physiolres.933381. Epub 2016 Dec 16. PMID: 27982682.
4- Koszucka A, Nowak A, Nowak I, Motyl I. Acrylamide in human diet, its metabolism, toxicity, inactivation and the associated European Union legal regulations in food industry. Crit Rev Food Sci Nutr. 2020;60(10):1677-1692. doi: 10.1080/10408398.2019.1588222. Epub 2019 Mar 25. PMID: 30907623.
5- Sansano M, Juan-Borrás M, Escriche I, Andrés A, Heredia A. Effect of pretreatments and air-frying, a novel technology, on acrylamide generation in fried potatoes. J Food Sci. 2015 May;80(5):T1120-8. doi: 10.1111/1750-3841.12843. Epub 2015 Apr 13. PMID: 25872656.
6- https://www.webmd.com/food-recipes/air-fryers#:~:text=entire%20family%20meal.-,Are%20Air%2DFried%20Foods%20Better%20for%20You%3F,harmful%20effects%20of%20oil%20frying